Vraag en antwoord

De trek- en drukstaven in een vakwerk worden centrisch aangesloten met een penverbinding. De verbinding wordt getoetst volgens NEN-EN 1993-1-8, art. 3.13.2. Tabel 3.10 geeft voor de momentcapaciteit van de pen de volgende formule: M_Rd = 1,5W_elf_yp/ ϒ_M0 (met ϒ_M0 = 1). Volgens NEN 6772 is de momentcapaciteit: M_u;d = 0,8W_el;pf_y;p;d. Dit zou betekenen dat de weerstand van de pen volgens de Eurocode een factor 1,5/0,8 = 1,88 hoger uitvalt. ls dat correct?

Zowel NEN-EN 1993-1-8 als NEN 6772 houden rekening met het verwisselen van pennen. Echter de uitgangspunten die hierbij worden gebruikt zijn verschillend. NEN 6772 gaat ervan uit dat de pen verwisselbaar moet zijn nadat de pen is belast door een belasting in de uiterste grenstoestand. De Eurocode gaat ervan uit dat de pen verwisselbaar moet zijn nadat de pen is belast door de belasting in bruikbaarheidsgrenstoestand. Tevens stelt de Eurocode extra eisen aan de contactstuikdruk. Het verschil tussen beide normen is dus maximaal een factor M_Ed/M_Ed,ser bij verwisselbare pennen. 
De Eurocode geeft de ontwerper dus meer vrijheid, omdat de keuze voor verwisselbare pennen nu bij de ontwerper ligt. Bij het opstellen van NEN 6772 is in 1990 rekening gehouden met een voorloper van de huidige Eurocode. Destijds vonden de normopstellers dat een pen verwisselbaar moet zijn en dus geen plastische vervormingen mag ondergaan. Bij penverbindingen mogen dus plastische vervormingen in de pen optreden. Dit geeft een hogere buigweerstand. De reductie van 20% van het elastisch weerstandsmoment in NEN 6772 voor uitwisselbare pennen brengt het effect in rekening van de kleine verhouding tussen de lengte en de diameter van de pen op de spanningsverdeling over de doorsnede. Wanneer de pen wel uitwisselbaar moet zijn wordt aanbevolen uit te gaan van de elastische buigweerstand volgens NEN 6772. In dat geval vervormt de pen niet en is daardoor gemakkelijk te vervangen.

• NEN 6772
• NEN-EN 1993-1-8