Logo StaalSupport
Powered by Bouwen met Staal

'Uw hulp bij ontwerpen en bouwen met staal'

'Uw hulp bij ontwerpen en bouwen met staal'

 

Vraag en antwoord


Vraag:

Een kolom met een I-vormige doorsnede wordt belast door een drukkracht en door een buigend moment om de sterke as. De stabiliteit van de kolom wordt gecontroleerd volgens NEN 6770, art. 12.3 (op druk en buiging belaste staven). Op verschillende plaatsen in dit artikel komt de gevoeligheid voor torsieknik aan de orde, bijvoorbeeld de keuze van de toetsingsformules voor knikstabiliteit bij een eerste-orde elastische berekening (art. 12.3.1.2.1) en de toetsing van de torsieknikstabiliteit (art. 12.3.3). In art. 12.1 (op druk belaste staven) staat in art. 12.1.3 dat voor dubbel-symmetrische profielen bij centrische druk geen toetsing op torsieknikstabiliteit hoeft te worden uitgevoerd. Betekent dit laatste dat voor de bedoelde I-vormige kolom mag worden aangenomen dat de kolom niet gevoelig is voor torsieknik (en dus ook ωkip = 1)?


Antwoord:

Nee. Torsieknik is een verzamelnaam voor alle vormen van instabiliteit waarbij de staaf om de lengte-as verdraait (torsie) en tevens zijdelings vervormt (knik). Deze instabiliteitsvorm komt onder meer voor bij een kolom die uitsluitend op druk wordt belast. Dit is behandeld in art. 12.1.3. Een andere vorm van torsieknik wordt behandeld in art. 12.2. Hier worden op buiging belaste liggers behandeld. Deze vorm van torsieknik wordt meestal kipstabiliteit genoemd.
Beide vormen van torsieknik hebben uitsluitend gemeen dat instabiliteit optreedt in de vorm van een zijdelingse uitbuiging én een verdraaiing van het profiel. Ze treden echter op bij compleet andere belastingen (druk óf buiging).
De toetsing van op druk én buiging belaste staven in art. 12.3 gaat uit van de interactie tussen de twee hiervoor genoemde instabiliteitsvormen. De formules hiervoor zijn gebaseerd op een mechanicamodel en zijn gevalideerd met proeven. De interactieformules zorgen voor een soepele overgang tussen een belasting door uitsluitend druk en door uitsluitend buiging. NEN 6770 art. 12.3.1.2.1 geeft meerdere formules. De keuze hiertussen wordt onder meer gemaakt op basis van de tekst ‘niet gevoelig voor torsieknik (ωkip = 1)’. Met deze toevoeging wordt bedoeld de torsieknik volgens art. 12.2; dus de kipstabiliteit. Om dit duidelijk te maken is er aan de zin toegevoegd: (ωkip = 1).
De conclusie dat op basis van art. 12.1.3 (op druk belaste staven) een I-vormige doorsnede niet gevoelig is voor torsieknik is dus fout.


Deze vraag is eerder verschenen in de rubriek Vraag & Antwoord in Bouwen met Staal 189 (april 2006).


Relevante normen:
Mede mogelijk gemaakt door:
  • Louis Braillelaan 80
  • 2719 EK Zoetermeer
  • Tel: +31(0)88 353 12 12