Vraag en antwoord

Kan een gemeente afdwingen dat een bestaand gebouw wordt aangepast indien dit gebouw niet voldoet aan het Bouwbesluit, bijvoorbeeld ten aanzien van de brandwerendheid van de constructie?

Ja. Het Bouwbesluit maakt voor wat betreft het niveau van de eisen onderscheid tussen bestaande bouw en nieuwbouw. De eisen aan nieuwbouw ligger echter hoger. Wanneer – door welke oorzaak dan ook – het veiligheidsniveau van een bestaand gebouw minder wordt dan het niveau dat het Bouwbesluit eist voor bestaande bouw, kan de gemeente eisen dat er aanpassingen plaatsvinden. In bepaalde gevallen kan de gemeente de eigenaar hiervoor aanschrijven en beschikt de gemeente ook over dwangmiddelen. Bij een verbouwing kan de gemeente op basis van het Bouwbesluit uitsluitend (nieuwbouw)eisen stellen aan die bouwdelen die onderwerp zijn van de verbouwing. Aan die bouwdelen die geen onderdeel van de verbouwing zijn (bijvoorbeeld de constructie), kan de gemeente uitsluitend een verbouwing (aanpassing) eisen óf de gebruiksmogelijkheden van het gebouw inperken indien niet aan de eisen voor bestaande bouw wordt voldaan. Als dit laatste het geval is, dan is er volgens het Bouwbesluit sprake van nieuwbouw (verbouwen is immers nieuw bouwen!) en moet aan de strengere nieuwbouweisen worden voldaan! Volgens art. 406 van het Bouwbesluit hebben gemeenten echter de mogelijkheid bij een verbouwing vrijstelling te verlenen tot het rechtens verkregen niveau (dat in het verleden als voldoende is geaccepteerd). Een voorbeeld is de verbouwing van een kantoorgebouw met vier bouwlagen, waarbij de constructie geen onderwerp van de verbouwing is (staalskelet en vloeren blijven intact). Indien aan de brandveiligheidseis voor bestaande bouw wordt voldaan (30 minuten) of aan het rechtens verkregen niveau (30 tot 90 minuten), mogen geen hogere eisen worden gesteld. Voldoet de constructie niet aan deze eis, dan moeten aanpassingen plaatsvinden om alsnog aan dit niveau (en dus niet aan het nieuwbouwniveau!) te voldoen. Wanneer er bij bestaande bouw sprake is van een wijziging van de bestemming, dan zijn de nieuwbouweisen uit het Bouwbesluit van toepassing, bijvoorbeeld een wijziging van een pakhuis in appartementen. Er is in dat geval echter ook vrijstelling mogelijk tot het rechtens verkregen niveau.