Vraag en antwoord

De laatste tijd zijn er een aantal schadegevallen opgetreden in zwembaden waarbij de roestvast stalen ophangconstructie van het plafond is gecorrodeerd. Wat is hiervan de oorzaak en wat is er aan te doen?

Bij de condensatie van chloorhoudende dampen in zwembaden op onder meer roestvast staal ontstaat een agressief milieu, waardoor lokaal putvormige corrosie en corrosieproducten kunnen ontstaan. De opeenhoping van vochtige corrosieproducten kan bij een verhoogde temperatuur (vanaf 30-40 °C) leiden tot een toename van de agressiviteit van het milieu. Samen met een voldoende hoge mechanische belasting kan dan scheurvorming door spanningscorrosie ontstaan. Met name ophangmiddelen, zoals draadstangen en klemmen van standaardtypen roestvast staal AISI 304 en AISI 316 zijn onder deze condities gevoelig voor spanningscorrosie.
Zowel uit de literatuur als uit onderzoek van TNO blijkt dat onder de heersende zwembadcondities het proces van spanningscorrosie voor beide genoemde typen roestvast staal zich als volgt ontwikkelt:
• door de specifieke omstandigheden ontstaat lokale putvormige corrosie;
• de corrosieproducten zorgen voor een agressief lokaal milieu, waardoor microscheuren ontstaan vanuit de corrosieplekken;
• de scheuren groeien door en vanwege de verminderde doorsnede neemt de spanning verder toe;
• restbreuk van nog niet aangetast materiaal dat de belasting niet meer kan dragen.

Indien bij een visuele inspectie corrosie zichtbaar is, bestaat er kans op de aanwezigheid van scheuren. Door nader onderzoek naar de gebruikte materialen, de toestand waarin deze zich bevinden én de opbouw van de gehele plafondconstructie kan worden beoordeeld welke stappen nodig zijn om risico’s uit te sluiten.
Het is bekend dat onder specifieke condities (chemie, energieopwekking) ook spanningscorrosie kan ontstaan zonder dat er sprake is van zichtbare corrosie. Echter bij ophangmiddelen boven zwembaden is scheurvorming zonder zichtbare corrosie niet waargenomen. Voor ophangmiddelen boven binnenbaden komen twee opties in aanmerking:
• Optie 1. Een duurzame optie is de keuze van een voldoende resistent type roestvast staal. De volgende typen roestvast staal volgens EN 10088 worden, gelet op eerder onderzoek, voldoende bestand geacht tegen spanningscorrosie onder de waargenomen condities: 1.4529, 1.4547, 1.4539, 1.4565, 1.4462 (duplex roestvast staal). Daarbij zijn er geringe nuanceverschillen met betrekking tot de weerstand tegen (putvormige) corrosie en de sterkte.
Bij deze duurzame optie kunnen lange inspectietermijnen worden gehanteerd, en zal bij de juiste keuze vervanging niet meer aan de orde zijn.
• Optie 2. Een optie met een beperkte duurzaamheid is het gebruik van verzinkt staal. De levensduur is beperkt doordat de zinklaag in de loop van tijd verdwijnt. Wanneer het zink is verdwenen, corrodeert het staal totdat de doorsnede zover is afgenomen dat het restant de aanwezige belasting niet meer kan dragen. In tegenstelling tot spanningscorrosie is corrosie van zink respectievelijk staal een meer geleidelijk proces. Bij deze optie zullen tussentijdse inspecties (1 tot 2 jaar), en op basis daarvan eventuele toekomstige vervangingen nodig zijn.

• NEN-EN 10088-1